İnsan Papilloma virüsü ( Human Papilloma virüs: HPV)
HPV üreme çağındaki kadınların %70-80’inin hayatında bir kez karşılaştığı bir virüstür. Serviks (rahim ağzı) kanserlerinin tamamına yakınından HPV sorumludur. HPV serviks kanserinin yanı sıra vajina, vulva, anüs, penis kanserine de yol açabilir. Virüsün 100’den fazla tipi vardır. Ancak serviks kanserlerinde en çok tespit edilen HPV 16 ve HPV 18 virüsleridir. HPV 6 ve HPV 11 tipleri ise genital siğillere yol açar. Genellikle cinsel ilişki yoluyla daha nadiren ise doğrudan temas (el, eşyalar) ile geçer.
HPV virüsünden korunma
HPV virüsü ile enfeksiyona karşı geliştirilmiş 2 tip aşı mevcuttur. Bunlar bivalan (Cervarix)(HPV 16, 18’e karşı korur) ve kuadrivalan (Gardasil) (HPV 6,11, 16, 18’e karşı korur) aşılardır. Aşı 3 doz halinde uygulanır. Aşı 0,2 ve 6. aylarda uygulanır. Amaçlanan 12-13 yaşlarındaki kız çocukları aşılamaktır. Bu yaş grubunda aşının koruyuculuğu %100’e yakındır. Her yaşta aşının yapılması mümkündür ama yaşla birlikte koruyuculuğu azalır. Aşının tüm HPV enfeksiyonlarına karşı %65-76 oranında, HPV 16 ve 18’e bağlı enfeksiyonlara karşı ise %90-100 civarında koruduğu gösterilmiştir.
HPV testinin rahim ağzı kanseri tanısında yeri
Yüksek riskli HPV virüslerinin tespit edilmesi için sıvı bazlı bir tetkik sistemi mevcuttur. Bu test tıpkı smear gibi jinekolojik muayene esnasında bir fırça yardımıyla alınır. Hasta için ağrılı ya da zor bir işlem değildir. Doğrudan serviks kanseri tarama testi olarak veya smear testinde anormal hücreler çıkan hastalarda 2. basamak değerlendirme için kullanılabilir.